Accuboor nodig om een uithangbord te monteren? Fons haalt ‘m thuis wel even op. En als er met parasols moet worden gesleept, koffiemachines moeten worden gefikst of een van de bezoekers gaat verhuizen, komt Fons helpen. Precies zoals het ook bij een zelfregiecentrum werkt. Je brengt iets, je krijgt ook wat terug. Koffie, gezelschap en een vast honk om langs te gaan.
Grote gangmaker
Inmiddels is Fons, ergens in de twintig en twee meter lang, een vast gezicht bij het Jongerencafé. Een gelegenheid iedere woensdag van 16.00 - 20.00 uur waar jongeren welkom zijn bij Vriendendiensten, aan de Lange Zandstraat 15 in Deventer. “Dat zijn ze natuurlijk altijd, maar bij een zelfregiecentrum denken sommigen aan een plek waar vooral oudere mensen naar toe gaan. Dat slaat nergens op – ook jongeren hebben last van mentale klachten en kunnen zich eenzaam voelen." Het jongerencafé is in het leven geroepen om ook voor jongeren (17 - 30 jaar) een fijne plek te creëren om er te kunnen zijn. Inmiddels komen er ongeveer 40 jongeren per keer, een aantal zelfs uit Olst-Wijhe, Raalte, Twello en Gorrsel.
Mensen zeggen nu van Fons dat hij een beetje een gangmaker is. “Ik had het niet achter mezelf gezocht, maar ik kom nu vier, vijf maanden bij het Jongerencafe en ben vrij snel uitgegroeid tot iemand die sfeer toevoegt. Het lukt me mensen te laten lachen, op hun gemak te stellen, te motiveren. Als een gesprek stilvalt, weet ik het vaak weer op gang te brengen met een grapje of een relativerende opmerking. Ik vind het leuk om die kwaliteit in mezelf te hebben ontdekt.”
Het ijs breken
Zo was er laatst iemand voor het eerst. “Een nieuwe jongedame kwam binnen en ging zitten. Ik weet hoe spannend dat moment is – ik heb dat zelf ook zo vaak meegemaakt. Dan valt er een stilte, de spanning groeit. Wie is wie, denkt ze, wie gaat er wat zeggen? Dan doe ik daar niet moeilijk over, breng gewoon een gesprek op gang. Ik zei geloof ik zoiets als: welkom, leuk dat je er bent. Dit gaf ruimte om verder te praten over wie we zijn en wat ons bezighoudt."
Het mooie is het echte contact dat tijdens zulke avonden ontstaat. “Ik heb er een echte vriend aan overgehouden. Hij was een keer behoorlijk aangeslagen door het herstelverhaal van een jongedame. Ik zei: hier heb je mijn nummer. Als je wilt, kunnen we vanavond nog even bellen. Hij belde niet, dus stuurde ik hem een appje: alles oké? Die avond hebben we uren aan de telefoon gehangen. Nu gaan we samen de stad in, laten we de hond uit, alles.”
Dat is iets bijzonders voor Fons. Oorspronkelijk geen Deventenaar, had hij weinig sociale inbedding toen hij aan de Lange Zandstraat kwam wonen. “Bovendien ben ik niet iemand met veel vrienden om zich heen. Dat komt denk ik doordat ik gevoelig ben en graag alleen, maar ook omdat ik op veel plekken heb gewoond en nooit ergens echt goed kon aarden.”
Van Assen tot Dimence
Hij werd geboren in Arnhem, groeide op onder de rook van Assen, studeerde in Groningen en besloot, toen het echt niet meer goed met hem ging, dat hij een nieuwe start wilde. “Ik kamp al van kinds af aan met depressie en psychotische problematiek, vaak als reactie op stress. Maar ja, ik hou ook van hard werken. Ik ging naar Deventer in de hoop het anders te kunnen doen, maar ik trapte zo weer in de val van lange dagen, te veel en te snel willen.”
In 2021 bereikte hij een dieptepunt. “Ik kwam met een burn out thuis te zitten. Ik meldde me aan bij Dimence en ging in therapie. Mijn psycholoog zag dat het steeds slechter ging. Ik liet weinig herstel zien, en juist meer wanen en depressie. Ergens midden augustus zei ze: lieve Fons, we geven je twee opties: je gaat net zo lang door tot er wat fout gaat en we nemen je op, of je komt vrijwillig bij ons in behandeling. Dat laatste deed ik. Er was alleen nog plek op de forensische afdeling. Een heftige, maar gelukkig goed begeleide plek om te wonen.”
Tegenslagen en doelloze dagen
Vier weken zou hij blijven, uiteindelijk werden het zeven maanden. “Mijn herstel kende veel tegenslagen, maar alles wat er in die tijd is gebeurd, heeft me goed gedaan. In 2023 ging ik weer zelfstandig wonen. Ook dat was een heftige, rauwe periode waarin ik me heel eenzaam voelde. Ik besefte hoe weinig ik had in Deventer. Behalve therapie, niks om voor naar buiten te gaan.”
In die tijd liep hij elke dag doelloos richting stad, langs het zelfregiecentrum, zonder naar binnen te gaan. “Ik dacht: oude mensen, stoffige bedoeling, ’s avonds lampje aan – ah joh, niks voor mij. Maar iemand van de dagbesteding bij Brinkgreven, waar ik iedere zondag naartoe ging om dieren te verzorgen, zei op een dag: Fons, jij moet toch ook eens naar het Jongerencafe gaan. Je woont er potdorie naast en geloof me, het is echt wat voor jou.”
Vast vriendenclubje
In het begin voelde hij veel weerstand. “Maar ik ging toch. De eerste tijd was lastig, bracht ik weinig in. Ik keek de kat zwaar uit de boom, was zoekende: waar moet je zitten, bij wie en hoe moet je zijn? Dat soort dingen. Maar het duurde niet lang voordat ik, naast het Jongerencafe, overdag ook naar het Zelfregiecentrum ging. Hier werd ik opgenomen in een vast vriendenclubje. Geadopteerd, zou ik bijna willen zeggen. Ik ben hier nog steeds zo dankbaar voor!"
Een potje rummikub, ook al word je snoeihard verslagen. Leren klaverjassen, ook al kom je nog niet ver. Dan toch maar even naar buiten voor een sigaret. “Het gaat om het contact dat je met elkaar hebt terwijl je andere dingen aan het doen bent. Leuke anekdotes vliegen je om de oren. Ik heb gemerkt hoe openhartig ik eigenlijk ben. Mensen voelen zich snel op hun gemak bij me, merk ik. Ze vinden me benaderbaar. Mooi als mensen dat van mij zeggen.”
Fons geniet ervan zijn eigen verhaal te delen maar ook vrijuit te luisteren naar andermans verhalen. “Dat bevestigt dat ik niet alleen ben in deze wereld, dat er meer mensen zijn zoals ik, om wie ik geef en die om mij geven, met wie ik een band opbouw. Maar het blijft laagdrempelig en vrij van verplichting – iedereen daar begrijpt wat het is om door een ruwe tijd te gaan. Wil je weg, dan sta je op en dan ga je weg, niemand houdt je tegen.”
De coördinatoren van het Jongerencafe, maar ook van het zelfregiecentrum, zijn ook blij dat Fons er is. “Ze pikten al snel op dat ik handig ben. Dat vind ik ook leuk – dat ik klusjes kan doen. Ik maak me graag nuttig. Binnen de kortste keren stond ik een of andere installatie in de keuken in elkaar te schroeven en werd ik gevraagd spullen te verslepen. Ik haal mijn gereedschapskist graag op en kom dan terug voor koffie.”